Jednym z najciekawszych wynalazków współczesnej astronomii niewątpliwie jest projekt trójwymiarowej mapy galaktyki, w której umieszczony jest nasz układ słoneczny.
Kształt oraz historia drogi mlecznej była tajemnicą dla wielu pokoleń. Polskim astronomom z Uniwersytetu Warszawskiego udało się stworzyć jedną z najbardziej unikalnych map Drogi Mlecznej.
Jak powstała mapa Drogi Mlecznej astronomów z UW?
Publikacje mapy datuje się na rok 2019. Do jej powstania w znacznym stopniu przyczyniło się OGLE. Jest to naukowy projekt badawczy zajmujący się eksperymentem soczewkowania grawitacyjnego.
Główny sprzęt, który posłużył polskim badaczom to teleskop Warszawski, znajdujący się w obserwatorium Las Campanas w chilijskich Andach. Podstawą do stworzenia mapy była obserwacja specyficznych gwiazd nazywanych cefeidami. Mapa składa się z ponad 2400 tych ciał niebieskich. Gwiazdy te są bardzo jasne, dzięki czemu widać je w najdalszych zakątkach galaktyki. Ponadto zmieniają swoją jasność w regularnych odstępach, dzięki czemu są idealne do określania precyzyjnej odległości. Szacuje się, że dokładność odległości jest lepsza niż 5 procent. Aby pokonać problemy związane z pyłem oraz gazem wykorzystywano obserwacje podczerwone.
Co ukazuje mapa Drogi Mlecznej?
Mapa ta jest pierwszym kompleksowym obrazem stworzony za pomocą bezpośrednich pomiarów odległości od poszczególnych obiektów w Drodze Mlecznej. Na mapie można zaobserwować, że kształt galaktyki nie jest płaski, jak wcześniej sądzono. Najbardziej oddalone od centrum galaktyki fragmenty mogą być wygięte nawet o 5000 tysięcy lat świetlnych. Grubość naszej galaktyki w miarę oddalania się od środka jest rozszerzona. Wykonując pomiary zmian ruchu cefeid, badacze doszli do kolejnego wniosku. Niezależnie od ich położenia od środka galaktyki poruszają się ze stałą prędkością. Z mapy można także dowiedzieć się o historii powstawania drogi mlecznej.
Dzięki zaznaczeniu wieku gwiazd można dostrzec, że te położone blisko siebie pochodzą z tych samych okresów czasowych. Więcej na temat pracy można znaleźć na oficjalnej stronie internetowej Obserwatorium Astronomicznego UW.